plaggenhutten of spitketen

 

Plaggenhut van Spitkeet                   

                        

Een plaggenhut of spitkeet is een eenvoudige met heideplaggen mannelijke hut. Ze waren te vinden in de armste gebieden van Nederland, vooral in Drenthe, Friesland, Brabant en Overijssel en deze werden bewoond door de allerarmste arbeiders. Een plaggenhut was niet veel meer dan een zeer eenvoudig bouwwerk, half uitgegraven in de grond en met plaggen samen

Plaggen  is het verwijderen van de bovenste grondlaag met begroeiing in een heideveld. Een uitgestoken zode van planten plus beworteling is een plag.                                                                   Spit betekent plag in het Fries, vandaar Spitkeet.

Plaggenhutten waren te vinden in de armste gebieden van Nederland, vooral in Drenthe, Friesland, Overijssel, Brabant en aangrenzende gebieden, zoals het Groningse, het Friese het  Bildt en de Friese Wouden. Ook op de Veluwe en in de Brabantse veengebieden ontstonden plaggenhutten voor. Plaggenhutten werden bewoond door de allerarmste arbeiders, vaak met grote gezinnen. Een plaggenhut was een eenvoudige constructie, gedeeltelijk gedeeltelijk uitgegraven en zonder zijmuren zodat het dak op grondhoogte begon. Het dak was gestort met plaggen die uit het gestorte land werden gehaald.

Plaggenhutten stonden vaak in veengebieden. Ze waren eeuwenlang in gebruik als onderkomens voor veearbeiders. Eind 19de eeuw, begin 20ste eeuw kwam de plaggenhut op grote schaal in gebruik als woning voor de armen. De hutten waren te vinden op de onverdeelde heidegebieden die buiten de esdorpen lagen, vaak in de buurt van grote veengebieden waar eind 19de eeuw een overschot aan arbeiders ontstond. De leefomstandigheden waren erbarmelijk. Door de bouwwijze was het vertrek slecht te verwarmen, was het vochtig en krioelde het van ongedierte; aldus Wikipedia.

Dertigtal foto's van plaggenhutten met toelichtig:

https://www.slideshare.net/digitalfinch/bewoners-vanplaggenhutindejaren1800tot1900-karola

 

Armoede op het platteland Matthijs Rodijk:

https://www.youtube.com/watch?v=E8R_h2X2zaM&t=13s



    

uit de verhalen van Groningen





 


Drents archief film



                                   museum De Spitkeet in Friesland


Museum De Spitkeet  (klik hier op)






zie ook:

https://nl.wikipedia.org/wiki/Plaggenhut  tekst, filmpje en musea van plaggenhutten

                                                             geheugen van Nederland
                                                                       plaggenhut

Na de plaggenhutten volgt via onderstaande link foto's na 1945 via:

veel volgt na de foto's van vroeger nog over plaggenhutten!

Comments